Zaimek względny wprowadza zdanie podrzędne, nawiązując tym samym do tematu w wypowiedzi nadrzędnej. Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje (w zależności od formy gramatycznej, w jakiej występuje określany przez nie rzeczownik), analogicznie, jak przymiotniki o tych samych zakończeniach. Greckie zaimki względne, to:
- οποίος, οποία, οποίο, οποίοι, οποίες, οποία;
- που;
- όποιος, όποια, όποια, όποιο, όποιοι, όποιες, όποια;
- όσος, όση, όσο, όσοι, όσες, όσα;
- ό,τι;
- οποιοσδήποτε, οσοσδήποτε, οτιδήποτε.
Οποίος, οποία, οποίο, οποίοι, οποίες, οποία (który, która, które, którzy, które) występuje zawsze z poprzedzającym go rodzajnikiem, gdyż wskazuje zawsze na okreslony obiekt. Odmienia się następująco:
Mimo, iż teoretycznie odmienne zaimki posiadają wołacz, w praktyce jest raczej niestosowany.
Zaimek ten stosowany jest także w połączeniach ze spójnikami: με (z), για (dla), χωρίς (bez), από (od).
- Είδα αυτόν άντρα, ο οποίος πουλάει τα παπούτσια. (Widziałam tego mężczyznę, który sprzedaje buty.)
- Θα κάνω διακοπές με τη φίλη μου, με την οποία δούλευα στην τράπεζα. (Pojadę na wakacje z przyjaciółką, z którą pracowałam w banku.)
- Αυτά είναι τα παιδιά, τα οποία η δασκάλα αγαπάει τόσο πολύ. (To są te dzieci, które nauczycielka tak bardzo kocha.)
- Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, τις οποίες μου έδωσες χθες. (Zginęło to pudełko ze zdjęciami, które dałeś mi wczoraj.) –(zdjęcia zginęły, nie pudełko)
Zaimek ten stosowany jest także w połączeniach ze spójnikami: με (z), για (dla), χωρίς (bez), από (od).
W mowie potocznej powyższy zaimek bywa często zastępowany przez zaimek που (nie mylić z "πού" - gdzie).
Ζ racji, iż jest nieodmienny, należy go używać w sytuacji jasnych wypowiedzi, gdyż wielokrotnie można zatracić sens zdania. Doskonale oddaje to powyższy przykład ze zdjęciami: "Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, τις οποίες μου έδωσες χθες."
W tym przypadku nie mamy wątpliwości, iż rozmówca ma na myśli zaginione zdjęcia.
Zdanie to z zaimkiem "που" wygląda następująco: Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, που μου έδωσες χθες.
Tłumaczenie wygląda tak samo: "Zginęło pudełko ze zdjęciami, które dałeś mi wczoraj". Nie wiadomo jednak, czy sprawa dotyczy zaginionego pudełka, zdjęć, czy całego kompletu.
Ζ racji, iż jest nieodmienny, należy go używać w sytuacji jasnych wypowiedzi, gdyż wielokrotnie można zatracić sens zdania. Doskonale oddaje to powyższy przykład ze zdjęciami: "Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, τις οποίες μου έδωσες χθες."
W tym przypadku nie mamy wątpliwości, iż rozmówca ma na myśli zaginione zdjęcia.
Zdanie to z zaimkiem "που" wygląda następująco: Χάθηκε το κουτί με τις φωτογραφίες, που μου έδωσες χθες.
Tłumaczenie wygląda tak samo: "Zginęło pudełko ze zdjęciami, które dałeś mi wczoraj". Nie wiadomo jednak, czy sprawa dotyczy zaginionego pudełka, zdjęć, czy całego kompletu.
Όποιος, όποια, όποια, όποιο, όποιοι, όποιες, όποια (który, która, które, którzy, które; kto), to kolejny z zaimków względnych, pełniący również funkcję zaimka nieokreślonego. Nie mylić z οποίος!! Występuje bez rodzajnika. Nawiązuje do bliżej niesprecyzowanych obiektów. Odmieniany jest przez liczby, rodzaje oraz przypadki, zgodnie z przymiotnikami o zakończeniach: -ος, -α, -ο, z dodatkowymi formami w dopełniaczu (czyjego, czyjej) i bierniku liczby mnogiej (których):
- Όποιος το ξέρει, ας σηκώσει το χέρι του. (Kto to wie, niech podniesie rękę.)
- Πάρε όποιο θέλεις. (Weź, które chcesz.)
- Ας έρθει κάποιος, όποιος να ‘ναι. (Niech przyjdzie ktoś, kto bądź.)
- Οποιανών τα ονόματα αρχίζουν από δέλτα, να έρθουν εδώ. (Ci, których imiona rozpoczynają się od „d”, niech podejdą tutaj.)
- Με όποιους / οποιανούς θα μιλήσεις, κανένας δε θα σου πει την αλήθεια. (Z któymi nie porozmawiasz, nikt nie powie ci prawdy.)
Όσος, όση, όσο, όσοι, όσες, όσα (tyle, ile). Występuje bez rodzajnika. Mimo, iż tłumaczony jest na język polski nieodmiennym przysłówkiem, w języku greckim odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje, w zależnosci od rzeczownika, który określa.
- Πόσο χρώμα να βάλω; - Όσο θες. (Ile koloru dołożyć? – Ile chcesz.)
- Όσους ζητήσεις, τόσους και θα έχεις. (Ilu poprosisz, tylu będziesz mieć.)
- Πάρε όσα βιβλία θέλεις. (Weź, ile książek chcesz.)
- Όσα δίνεις, τόσα παίρνεις. (Ile dajesz, tyle bierzesz.)
- Όσοι τον άκουσαν συμφώνησαν. (Ilu to usłyszało, zgodziło się.)
Ό,τι – nieodmienny zaimek względny, mający dwa znaczenia: cokolwiek; to, co... . Nie należy go mylić z "ότι" (spójnik "że").
- O Πέτρος θα κάνει ό,τι πεις εσύ. (Piotr zrobi to, co mu powiesz.)
- Ό,τι σου λέω είναι αλήθεια. (To, co ci mówię, jest prawdą.)
- Ό,τι και αν σου πω, δε θα με πιστέψεις. (Cokolwiek bym ci nie powiedział, nie uwierzysz mi.)
- Θέλω να ξέρω ό,τι γνωρίζεις για την υπόθεση. (Chcę wiedzieć to, co wiesz na temat tej sprawy.)
Oποιοσδήποτε, οσοσδήποτε, οτιδήποτε (ktokolwiek, ilekolwiek, cokolwiek). Są to zaimki względne utworzone z όποιος, -α, -ο, όσος, -η, -ο i ό,τι oraz przyrostka –δήποτε, oznaczającego „-kolwiek”.
W przypadku dwóch pierwszych, odmianie przez osoby, rodzaje i liczby ulegają początkowe człony (όποιος, όσος itd.), w zależności od obiektu, który wskazują i sensu wypowiedzi. Trzeci z powyższcyh – οτιδήποτε, pozostaje nieodmienny.
W przypadku dwóch pierwszych, odmianie przez osoby, rodzaje i liczby ulegają początkowe człony (όποιος, όσος itd.), w zależności od obiektu, który wskazują i sensu wypowiedzi. Trzeci z powyższcyh – οτιδήποτε, pozostaje nieodmienny.
- Οποιαδήποτε ώρα και να μου τηλεφωνήσεις θα είμαι στο σπίτι. (O którejkolwiek godzinie do mnie zadzwonisz, będę w domu.)
- Aς πληρώσει οποιοσδήποτε άλλος, αρκεί να μην πληρώσουμε εμείς. (Niech zapłaci ktokolwiek inny, wystarczy, żebyśmy my nie płacili.)
- Δεν μπορείς να μιλάς με οποιονδήποτε. (Nie możesz tak rozmawiać z kimkolwiek.)
- Οσοιδήποτε έρθουν, δε θα χωρέσουν όλοι. (Ilu by ich nie przyszło, nie zmieszczą się wszyscy.)
- Μένω οσοδήποτε θέλω. (Zostaję, ile chcę.)
- Οτιδήποτε της ζητήσουν τα παιδιά της, τους το κάνει. (O cokolwiek ją poproszą jej dzieci, robi to.)